Zelf doen of laten doen?

Alles laten uitvoeren door een aannemer of alles zelf doen? Het eerste is het makkelijkst, maar het tweede is goedkoper. In de realiteit zal het vaak een combinatie zijn.

Zelfs al heb je bv. een elektricien, een loodgieter en een dakwerker in je (oud-)leidings- of (oud-)bestuursploeg, toch zul je voor grondwerken en metselwerken een beroep moeten doen op externe aannemers. Misschien heeft de gemeente een klussendienst of technische dienst die voordelig sommige werken kan uitvoeren. Scholen of beroepsopleidingen kunnen een deel van de werken uitvoeren. Spreek dat wel op tijd af.

Vergeet niet dat de architect de aangewezen persoon is om al in de ontwerpfase veel ‘zelfbouwwerk’ te voorzien. Zo kun je met enkele vrijwilligers wel een houten vloer plaatsen. Een betonvloer daarentegen is specialistenwerk.

Maak een lijstje op van expertise en/of mankracht die je ter beschikking hebt. Daar kan je architect eventueel rekening mee houden.

Vrijwilligerswerk: vele goedkope 'handen'

De grootste kost bij een bouwproject zijn tegenwoordig de werkuren. Door vrijwilligerswerk kun je een groot deel van de kostprijs drukken. Dat is ook de reden waarom veel zelf wordt gedaan.

Vergeet echter niet dat je een vrijwillige leek niet alles kunt laten doen. Zorg daarom voor voldoende deskundige omkadering. Enkele voorbeeldjes:

  • Een gepolierde betonvloer (of ‘polybeton’) aanleggen, is nu eenmaal vakmanschap.
  • Een stabiele en waterdichte constructie is een must. Buitenschrijnwerk samenstellen is niet zo evident, maar het plaatsen kun je misschien wel.
  • ls je zelf technische installaties plaatst, laat je die uiteraard keuren!

Als leek kun je wel de handen uit de mouwen steken om deskundigen te helpen, zodat ze sneller klaar zijn (en dus minder kosten): je kunt materiaal en werkgerief ter plaatse brengen, klaarzetten en opruimen. Zorgen dat een metselaar een hele dag kan doorwerken is al een hele opgave voor enkele vrijwilligers: stenen klaarzetten, mortel maken, stellingen plaatsen, isolatie aanreiken... Het bespaart wel massa’s geld.

Je mag zelfs twee linkerhanden hebben, er is wel altijd een taakje te bedenken. Hoe meer taakjes, hoe meer mensen je erbij kunt betrekken. Wie zorgt voor de ‘catering’? Wie zorgt voor de ambiance, de komische noot of muziek?

Aannemers: sneller en professioneel

Werken met vrijwilligers gaat niet altijd even snel als werken met een aannemer: een aannemer kan in enkele weken heel wat doen, terwijl vrijwilligers meestal enkel tijdens de weekends werken.

Denk ook aan de veiligheid: vrijwilligers hebben minder ‘handigheid’ en ‘kennis’ dan vakmensen. Kunnen ze werken met een slijpschijf? Dakwerkers weten hoe ze op een dak moeten lopen.

Een architect en aannemers blijven nog tien jaar aansprakelijk. Als er binnen de eerste tien jaar na de oplevering constructiefouten optreden, dan moeten zij (of hun verzekering) instaan voor het herstel. Dat aspect is uiteraard belangrijker bij ruwbouwwerken dan bij de schilderwerken.

Wie er bij de vrijwilligers ‘opdraait’ voor een fout, is vaak niet evident. Dat is ook de reden waarom veel werk wordt uitbesteed aan aannemers.

Aannemers versus vrijwilligers

Om jullie te helpen bij de keuze om iets al dan niet zelf te doen, geven we in de volgende tabel een overzicht van mogelijke redenen en taken. Opgelet: dat zijn geen algemene waarheden! Het gaat om redenen die een aantal jeugdverenigingen opgaven voor hun eigen keuze. Elke situatie is anders. Elke situatie zal dus ook anders aangepakt worden.

Mogelijke redenen om werken zelf te doen 

Mogelijke redenen om werken uit te besteden 

Vrijwilligers die goesting hebben om zich op het project te smijten: het is gewoon fijn om met een groep aan een dergelijk project te werken. 

De gemeente voert de werken uit, want een deel van het gebouw is voor de kinderopvang 

De kosten tot een minimum beperken 

Bewust met aannemers werken en niet met vrijwilligers, omdat je vrijwilligers niet aansprakelijk kunt stellen als er iets mis loopt. Aannemers kun je wel aansprakelijk stellen. Voor vrijwilligers is het risico dat hen iets overkomt ook groter. 

De betrokkenheid van de jongeren verhogen 

Industriebouw gaat heel snel door aannemers. 

Sommigen dingen zijn niet zo moeilijk en kunnen gemakkelijk door vrijwilligers uitgevoerd worden 

De papieren en vergunningen in orde brengen duurt zo lang dat de gemotiveerde vrijwilligers al weg zijn als de bouw nog maar pas van start kan gaan. 

De brandweer doet moeilijk over de brandveiligheid waardoor het project vertraging oploopt. Uiteindelijk wordt er dan maar besloten om de grote werken uit te besteden. 

Sommige dingen zijn te moeilijk om door vrijwilligers te laten doen. 

Sommige dingen moeten verplicht uitbesteed worden. Voor andere dingen is het aan te raden om ze uit te besteden. 

Technische dienst van de gemeente doet sanitair, elektriciteit, verwarming, verluchting en binnen – en buitenschrijnwerk  

Technische dienst van de gemeente doet sanitair, elektriciteit, verwarming, verluchting en binnen – en buitenschrijnwerk  

Taken die je zelf kan doen  

Taken die je kan uitbesteden 

Een jeugdvereniging zette de ruwbouw zelf in zes maanden. Ze deden dat met een tiental vrijwilligers en werden bijgestaan door twee externe metselaars 

Prefab gebouw  

Schilderwerken 

Ruwbouw 

Afwerking  

Geluidsisolatie en geluidsonderzoek 

Toog plaatsen 

Dak  

Buitenaanleg  

Tekenen van plannen – architect 

Interieur  

Bepaalde technieken: elektriciteit, verwarming,…  

Onderhoud achteraf  

Technische keuringen achteraf