Op heterdaad
Iemand op heterdaad betrappen wil zeggen dat je de feiten zelf gezien hebt of dat de feiten net gebeurd zijn en de verdachte door woorden of handelingen als schuldige wordt aangeduid door omstanders (roepen, achtervolgen, vasthouden, enz.). Bovendien moet het gaan over een misdaad of wanbedrijf, zoals inbraak. De regeling geldt dus niet voor verkeersovertredingen, bijvoorbeeld.
Wat mag, wat mag niet?
Volgens de wet heeft iedere burger het recht een persoon vast te houden die je op heterdaad betrapt bij het plegen van een misdaad of wanbedrijf. Je moet wel direct de politie bellen om de verdachte aan hen over te leveren. Je mag hem of haar niet aanvallen of onnodig geweld gebruiken. Je mag je alleen verweren als de inbreker jou of andere personen aanvalt. In dat geval spreken we van wettige verdediging volgens artikel 416 van het Strafwetboek. Om van wettige verdediging te kunnen spreken, zijn er vier voorwaarden.
- De aanslag met geweld moet rechtstreeks tegen personen gebeuren of er moet minstens een reëel nakend gevaar voor aanranding van de fysieke integriteit bestaan (dus niet beschadiging van goederen of eigendommen).
- De aanslag gericht tegen personen moet onwettig zijn.
- De verdediging moet onmiddellijk gebeuren.
- De verdediging moet evenredig zijn aan het gepleegde geweld en de aangewende middelen moeten noodzakelijk zijn.
Weet dat fysiek contact tussen een inbreker en een slachtoffer een reactie en mogelijk zelfs agressie van de inbreker kan uitlokken. Denk dus altijd eerst aan je eigen veiligheid!
Wat mag wel?
De verdachte beetpakken en in bedwang houden door hem of haar tegen de grond te houden. Je mag hierbij geen onnodig geweld en geen wapens gebruiken. Contacteer onmiddellijk de politie.
Wat mag niet?
De verdachte opsluiten zonder dat je daadwerkelijk de politie belt. Dan maak je je schuldig aan wederrechtelijke vrijheidsberoving en kun je zelf veroordeeld worden.
Wat doen als je iemand op heterdaad betrapt op diefstal?
Enkele tips:
- Probeer met z’n tweeën te handelen, dat is veiliger. Als je alleen bent, is het eerste wat je moet doen de politie zelf contacteren.
- Spreek de verdachte aan, blijf beleefd.
- Bel direct de politie.
- Als de verdachte de gestolen goederen niet afgeeft, laat dat dan over aan de politie.
- Voorkom geweld. Wanneer de verdachte echt agressief wordt, is het voor je veiligheid beter hem of haar te laten gaan.
- Blijf kalm wanneer je de diefstal signaleert. Geef een goede, duidelijke persoonsbeschrijving aan de politie. Let ook op de vluchtweg die de verdachte neemt. Als er een voertuig bij betrokken is, onthou dan de nummerplaat en noteer ze indien mogelijk. Ook een deel van de nummerplaat is al zinvol om door te geven bij je telefoon aan de politie.
Bron: FAQ website lokale politie
