Keuzes voor inplanting en oriëntatie

Je zult door bouwvoorschriften, afspraken of bodemgesteldheid niet altijd veel keuze hebben. Toch wijzen we op enkele dingen voor een goede inplanting op het terrein.

• Bewaar voldoende overzicht over het speelterrein zodat je gemakkelijk de kinderen in de gaten kunt houden tijdens vrij spel.
• Denk aan de relatie tussen het jeugdlokaal en het terrein: een centraal stenen plein, een grasplein, bosjes in de hoek van het terrein, een speeltuin, een zandbak...
• Kun je een inplanting bedenken waar je zo weinig mogelijk andere waardevolle elementen moet elimineren, zoals andere bebouwing, een speeltuin of speelplein, bomen of een vijver?
• De afstand ten opzichte van de straat is best zo kort mogelijk voor een vlot materiaalvervoer. Het vermindert ook de kans op vandalisme en het beperkt kosten voor de aansluiting van nutsvoorzieningen. Anderzijds is die afstand dan weer best zo groot mogelijk om het burenlawaai te beperken. Zoek daar een compromis tussen en let ook op de voorwaarden die de stedenbouwkundige dienst van je gemeente stelt.
• Zorg dat de ingang van het gebouw zichtbaar of duidelijk is wanneer je het terrein betreedt of het gebouw nadert. Dat zorgt voor een betere sociale controle (inbraak- en vandalismepreventie).
• Denk goed na over de oriëntatie van het gebouw. De zon zorgt namelijk voor gratis licht en gratis warmte. Je plant het lokaal best in aan de noordelijke kant van het terrein. Zo kun je aan de zuidkant een plein aanleggen. Op die manier heb je eerder veel ramen en deuren die naar het zuiden gericht zijn, en je kunt de bufferruimtes zoals bergingen en toiletten aan de noordkant onderbrengen. Je kunt die ruimtes ook best zo dicht mogelijk bij de naburige woningen plaatsen, zo ‘bufferen’ ze de spellokalen of instuifruimte.

Een jeugdlokaal is één, een jeugdterrein is twee. Verschillende leeftijdsgroepen hebben verschillende noden en wensen. Zorg daarom voor gevarieerde speelmogelijkheden. De jongsten hebben graag een speeltuin en een zandbak; anderen hebben graag een avontuurlijk bos voor kampen; de oudsten spelen al graag eens een serieus pleinspel. In elk geval verdient het aanbeveling om het terrein op te delen in verschillende speelsferen. De situering van het jeugdlokaal kan hierbij misschien helpen.

Je houdt best rekening met de verschillende functies van je jeugdhuis. De toegangsdeur van de ontmoetingsruimte kan eventueel weg van de bewoning gericht zijn, om lawaaihinder te beperken. Bouw je er een fuifzaal bij, dan is een aparte ingang naar de zaal interessant. Zorg ook voor een plaats waar je makkelijk kunt laden en lossen, bijvoorbeeld voor drankleveringen of voor materiaal voor de fuifzaal. Vergeet zeker de nooduitgang niet.

Nog een tip: wanneer je grond uitgraaft voor funderingen of verhardingen moet je vaak betalen om ervan af te geraken. Je kunt die grond ook gebruiken om je terrein af te werken. Een klein heuveltje kan altijd leuk zijn. Of wat dacht je van een glooiend stuk in de hoek van het terrein, waardoor je een soort tribune krijgt? Let wel op: als het meer dan 250 m³ grond is, moet je een attest aanvragen (grondverzet), om te zien of het geen vervuilde grond is.

Terreinwijzigingen zijn ook vergunningsplichtig: dat wil zeggen dat je er een bouwaanvraag voor moet laten opmaken. Dat kan dus ook in de bouwaanvraag van het hele project opgenomen worden. Sommige architecten geven er evenwel de voorkeur aan om dingen uit elkaar te trekken. Zo verminder je het gevaar op een weigering voor het totaal omwille van een deelaspect.

Voorbeeld

Aandachtspunten

• Er werd voor gekozen om de spelterreinen zoveel mogelijk weg te houden van de straatkant.
• Het lokaal werd zo ingeplant dat er meerdere (kleinere) spelterreinen ter beschikking zijn.
• De lokalen werden ook optimaal geplaatst t.o.v. de zon. De meeste spellokalen bevinden zich aan de zuidkant. Keuken, materiaalruimte en toiletten zitten aan de noordkant.
• Aan het uiteinde van het terrein bevindt zich een waterloop. Om waterproblemen te vermijden, werd er bewust voor gekozen om daar niet te bouwen.